Çətin Tapmacalar və Cavabları
Mündəricat
Bu yazımda sizə tapmacalar nədir, çətin tapmacalar və s. haqqında danışacam. Tapmaca Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatının ən qədim və maraqlı janrlarından biridir. Tapmacalar – zehni qabiliyyəti, ağlın və məntiqin çevikliyini yoxlamaq məqsədilə yaradılmışdır. Tapmacada hər hansı bir əşyanın əlaməti üstüörtülü-gizli şəkildə verilir və ya başqa bir əşyaya-obyektə bənzədilir, onun tapılması tələb olunur.
Tapmacada obyekti və ya əşyanı təsvir edərkən onu başqa obyektlərdən fərqləndirən əlamətləri söyləmək lazımdır. Obyektin əlamətləri düzgün deyilmədikdə onu tapmaq çətin olur. Məsələn, siz qaşığı təsvir etmək istəyirsiniz. Əgər “dəmirdən hazırlanıb, mətbəxdə istifadə olunur” desəniz, onda “qaşıq”,“çəngəl”, “bıçaq”, “tava” kimi əşyalar ağlınıza gələ bilər. Ancaq əlavə etsəniz ki, “onunla sup yeyirlər”, söhbətin qaşıqdan getdiyini bilmək olar.
Tapmacalar və onların növləri
Tapmacaların müxtəlif növləri vardır:
- Gülməli tapmacalar
- Çətin tapmacalar
- İnsana aid tapmacalar
- Məntiqi tapmacalar
- Riyazi tapmacalar
- Fərqli tapmacalar və s.
Tapmacalardan bəziləri
A lalələr, lalələr,
Gümüşdən piyalələr,
Göbəyindən dən yeyər
Bel üstündən balalar.
Tapmacanın Açması: Rəndə
At baba, ha hut baba,
Dolan evi yat, baba.
Tapmacanın Açması: Süpürgə
Şəkli işıqdan,
İpi var mıxdan.
Tapmacanın Açması: Güzgü
Əyri-müyrü hara gedirsən?
Təpəsi dəlik, sən nə deyirsən?
Tapmacanın Açması: Tüstü və baca
Suda bitər, Suda itər.
Tapmacanın Açması: Buz
Atdan hündür, itdən alçaq.
Tapmacanın Açması: Yəhər
O nədi ki, gecə-gündüz yol gedər, Bircə qarış yol gedər
Tapmacanın Açması: Saat
Zər zərə yapışar, Zər divara yapışar.
Zərgər getdi gəlmədi, Zər divardan qopmadı.
Tapmacanın Açması: Açar, qıfıl
Qənddən şirin, Baldan şirin. Tərəzidə çəkilməz, Bazarda satılmaz.
Tapmacanın Açması: Yuxu
Uşaqlar üçün tapmacalar
Səhər çağında,
Gilas bağında,
Uçurdu bir quş,
Edirdi cik-cik.
Tapmacanın Açması: Sərçə
Gecə çağında,
Göl qırağında,
Tapın görək nə
Edərdi qurr-qurr?
Tapmacanın Açması: Qurbağa
Yağış yağanda
Çimər, yuyunar.
Yayda geyinər,
Qışda soyunar.
Tapmacanın Açması: Ağac
Göydən gələ-gələ,
Düşür gilə-gilə,
Bunun adı nədir?
Gərək hamı bilə.
Tapmacanın Açması: Yağış
Gülməli tapmacalar
Oğrular niyə modanı izləyirlər?
Tapmacanın Cavabı: Ciblərinin yerini öyrənmək üçün.
Heç qar yağmayan hava hansıdır?
Tapmacanın Cavabı: Oyun havası.
Hansı bağda üzüm yetişməz?
Tapmacanın Cavabı: Ayaqqabı bağında.
Ən gözəl qoxan fil hansıdır?
Tapmacanın Cavabı: Qərənfil.
5 illik məktəbi 30 ildə bitirənə nə deyirlər?
Tapmacanın Cavabı: Müəllim.
Qaranlıqda nəyimizi görə bilmərik?
Tapmacanın Cavabı: Kölgəmizi.
İnsana aid tapmacalar
Ağırlığın yer götürər,
Ruzusun Allah yetirər.
Tapmacanın Açması: Yeni doğulmuş körpə
Ala qapı, zəncir sapı,
Beş budağı, bir yarpağı.
Tapmacanın Açması: Əl
Altı çəpər, üstü çəpər,
İçində qara quş səkər.
Hər budaqda bir sədəf.
